Jak założyć fundację?
Przez kilka lat zawodowo zajmowałam się pomocą i współpracą z organizacjami pozarządowymi. Mam wrażenie, że o ile zakładanie stowarzyszeń mamy dość dobrze opanowane, bo można to zrobić na kilka sposobów, to już nie każdy wie, że można także założyć fundację. Dziś więc kilka słów o tym, jak taką fundację powołać do życia i na co zwrócić uwagę. Dziś będzie więc bardzo formalnie i pewnie interesująco głównie dla zainteresowanych.
Zacznijmy od tego, że fundacje powołuje się w jakimś społecznie użytecznym celu, a nie dla zysku. Cele te mogą dotyczyć aktywności obywatelskiej, ochrony środowiska, nauki i oświaty, ochrony zdrowia, sztuki i kultury lub opieki czy pomocy społecznej. Fundację może założyć jedna lub kilka osób, mogą być to także osoby prawne – warunek jest jeden – cel działania fundacji musi być realny, zgodny z prawem, niezarobkowy i niewspierający dla osób wchodzących w skład władz fundacji.
Czy założenie fundacji kosztuje? Tak, tutaj jest drożej, niż w przypadku stowarzyszenia, ale ile drożej zależy od tego, czy fundacja będzie prowadzić działalność gospodarczą czy też nie. Jeśli się na to zdecydujemy, za założenie fundacji zapłacimy 600 zł, jeśli nie będziemy prowadzić działalności będzie to koszt 250 zł.
Aby założyć fundację potrzebujemy także funduszu założycielskiego. Mogą to być nie tylko pieniądze, ale także papiery wartościowe czy też rzeczy ruchome lub nieruchomości przekazane na rzecz fundacji. I tu uwaga – jeśli przekażemy fundacji swój majątek, nie odzyskamy go nawet po likwidacji fundacji. Warto więc się nad tym zastanowić, zwłaszcza gdy np. chcemy przekazać fundacji jakąś nieruchomość na jej siedzibę. Zgodnie z przepisami w przypadku likwidacji fundacji jesteśmy zobowiązani przekazać jej majątek innej fundacji o podobnym profilu działalności. Jeśli nie zamierzamy prowadzić działalności gospodarczej ustawa nie określa minimalnej kwoty funduszu założycielskiego. Zwyczajowo przyjmuje się, że jest to od 500 do 1000 zł. W przypadku działalności gospodarczej środki majątkowe fundacji muszą być nie mniejsze niż 1000 zł, a fundacja musi na swoją działalność przeznaczać dwa razy tyle. Fundusz założycielski w tym przypadku musi więc wynieść co najmniej 2000 zł.
Kolejny koszt założenia fundacji to notarialne sporządzenie aktu fundacyjnego. Tutaj koszty będą zależały od taksy notarialnej, a ta zależy od wielkości funduszu założycielskiego. I tu ciekawostka – fundację możemy także ustanowić w swoim testamencie. Akt fundacyjny to w istocie oświadczenie woli fundatora o powołaniu fundacji. Musi on zawierać informacje o celach fundacji oraz majątku przeznaczonym na ich realizację. Można tam wskazać również czy fundacja będzie działała w jakichś ramach czasowych czy na czas nieokreślony oraz wskazać ministra właściwego do sprawowania nadzoru nad fundacją, czyli powiązanego merytorycznie z celami naszej fundacji. Warto na tym etapie przyłożyć się do tematu, bo celów fundacji nie można zmienić w toku jej działania.
Kolejnym ważnym dokumentem jest statut. Będzie on określał cele fundacji, sposób jej finansowania, zasady działania oraz uprawnienia i obowiązku fundatora. W statucie należy także zawrzeć procedurę jego zmiany oraz zasady dotyczące likwidacji fundacji. Statut uchwala fundator.
Statut fundacji musi zawierać informacje o nazwie i siedzibie fundacji, jej majątku (skąd fundacja będzie miała pieniądze na działanie, jaka jest wysokość funduszu założycielskiego itd.), celach i sposobie ich realizacji, władzach fundacji, sposobach jej reprezentowania oraz zaciągania zobowiązań majątkowych oraz na temat roku obrotowego. Wszystkie te informacje są obowiązkowe i muszą się znaleźć w statucie fundacji, ale poza tym mogą się też pojawić w nim inne, istotne dla danej fundacji, zapisy, np. o powołaniu drugiego organu, czyli rady fundacji czy też o prowadzeniu działalności gospodarczej. Nie ma ustawowego obowiązku, żeby fundator zasiadał w zarządzie, ale może to robić jeśli chce. Wówczas w statucie fundacji powinien znaleźć się o tym stosowny zapis.
Po uchwaleniu statutu fundator wybiera zarząd. Może też powołać komisję rewizyjną lub radę fundacji (są one nieobowiązkowe, ale warto je wybrać).
Tutaj wreszcie dochodzimy do rejestracji fundacji. Rejestrujemy ją w Krajowym Rejestrze Sądowym. Obecnie robi się to bardzo intuicyjnie w formie elektronicznej za pomocą Portalu Rejestrów Sądowych) składając dwa formularze: KRS-W20 (czyli informacje o zgłoszeniu fundacji) oraz KRS-WK (zgłaszamy w nim władze naszej fundacji). Jeśli fundacja chce prowadzić działalność gospodarczą składamy również formularz KRS-WM. Teraz właśnie koniecznie jest dokonanie opłaty w wysokości 600 zł lub 250 zł (w zależności od naszej decyzji co do działalności gospodarczej). Z formularzami wysyłamy akt notarialny o utworzeniu fundacji, statutu fundacji podpisany przez fundatora, uchwały o ustanowieniu władz fundacji oraz dowody dokonania opłat za wniosek o wpis do rejestru KRS. Zgłoszenie uzupełnia się podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym. Dodatkowo w ciągu trzech dni należy również wysłać pocztą oryginały dokumentów.
I tutaj uwaga – pod wnioskiem o rejestrację podpisuje się cały zarząd! Rola fundatora po zarejestrowaniu fundacji jest zakończona, a odpowiedzialność za majątek i działania fundacji przejmuje zarząd.
Po rejestracji fundacji otrzymamy nie tylko numer KRS, ale także jej NIP i REGON. Teraz należy założyć jej konto bankowe, na które wpłacamy fundusz założycielski. Konto będzie służyć transparentnemu prowadzeniu finansów fundacji. W ciągu 21 dni od rejestracji konieczne jest także dokonanie zgłoszenia do Urzędu Skarbowego na formularzu NIP-8. W ciągu 7 dni od rejestracji w KRS należy także dokonać rejestracji w Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (także elektronicznie).
Dobrze jest także pomyśleć o profesjonalnej obsłudze księgowej. Fundacje w Polsce podlegają różnym obowiązkom podatkowym, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności. Mogą być zobowiązane do płacenia podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku od nieruchomości.
Nasuwa się więc teraz pytanie – czym właściwie różni się fundacja od stowarzyszenia? W fundacji musi funkcjonować majątek wprowadzony przez fundatora, bez niego jej działalność jest niemożliwa. Cel fundacji musi być społecznie użyteczny i zgodny z prawem polskim. W stowarzyszeniu natomiast gromadzi się grupa ludzi o wspólnych zainteresowaniach i pomysłach, dążąc do realizacji jakiegoś celu. Musi być on zgodny z prawem, jednak nie musi być społecznie użyteczny i realny. Dodatkowo stowarzyszenie może wspierać swoich członków, w przeciwieństwie do fundacji, która musi realizować cele określone w statucie.
Jak widać chcąc założyć fundację trzeba przejść sporo biurokracji i formalności. Zazwyczaj jednak, gdy mamy potrzebę i pomysły do działania, nie stanowią one większej przeszkody. Zwłaszcza, że wszystko robimy po to, by zrobić coś dobrego dla innych i dla świata.
Agnieszka Kaniuk
12 września, 2024Temat założenia fundacji jest mi dosyć dobrze znany, gdyż półtora roku temu, ktoś z mojej rodziny właśnie takową fundację założył.
Jardian
12 września, 2024Bardzo przydatny post Karolino, pozdrowienia .
citu
12 września, 2024Gracias por los consejos. Te mando un beso.
angiesrecipes
12 września, 2024That’s interesting. Thanks for sharing, Karo.
Wioleta Sadowska
12 września, 2024Sporo ważnych informacji na temat fundacji. Dobrze je poznać.
Fá menor
12 września, 2024Um artigo muito bom.
Estive na Direcção de uma Associação durante 12 anos, aqui chamamos IPSS (instituição particular de solidariedade social), tal como uma Fundação também pode ser.
Beijos.
Radiomuzykant-ka
12 września, 2024Dużo przydatnych informacji.
jotka
12 września, 2024Dla ludzi z pasją i szlachetnym celem, biurokracja nie będzie zniechęcająca, miejmy nadzieje!
Beites
13 września, 2024Organiczny charakter organizacji nie jest łatwy.
Piękny dzień w harmonii, prawie weekend
co jest dobre, beijinhos *,~`)
JoAnna
13 września, 2024Bardzo cenne rady, Karolino! Naprawdę przydadzą mi się, bo namawiam pewnych ludzi, żeby założyli fundację na przyszłość dla swoich dzieci.Uściski i serdeczne pozdrowienia.
Alicja
14 września, 2024Dobrze dowiedzieć się o takich ważnych sprawach od osoby kompetentnej. Dziękuję :-).
Lovet.
14 września, 2024A great action. I like it 🙂
Have a nice evening
Giorgio
14 września, 2024Congrats on such a great blog!
MaB
14 września, 2024Temat jest bardzo ciekawy. Dziękuję, że go opisałaś. Szukałam jakiegoś hospicjum lub fundacji zajmującej się chorymi dziećmi.
Jeśli właśnie zakładasz fundację, to trzymam kciuki i życzę powodzenia.
moja enklawa
15 września, 2024Bardzo przydatny post. Dużo konkretnych informacji, o których wcześniej nie wiedziałam.
Jestem Magdalena | 30plusblog
15 września, 2024Dużo biurokracji i stopniu, podobnie jak mając mała działalność gospodarczą, ale warto próbować 🙂
Pani Ogrodowa
15 września, 2024Bardzo przydatne informacje dla osób zainteresowanych takim tematem.
Ja też, przy okazji, poszerzyłam swoją niewielką wiedzę w tym zakresie,
Porventura escrevo
15 września, 2024Great advices to all the people
tomthebackroadstraveller
15 września, 2024…here we have a community foundation that you can channel assets that you want to benefit charitable causes. This eliminates a lot details.
Klaudia Zuberska
15 września, 2024Sama w temacie nie jestem, ale uważam, że wpis świetny, profesjonalny i zawiera w sobie wszystko co najważniejsze. Dziękuję za inspirujący post!
Veronica Lee
16 września, 2024Thanks for this clear guide, Karolina! You’ve made setting up a foundation seem much more straightforward. The breakdown of costs, required documents, and the differences between foundations and associations was especially useful. Great resource for anyone thinking of starting a foundation!
Magdalena
16 września, 2024Fajnie napisane praktyczne wskazówki
Justyna Parucka
16 września, 2024Bardzo ciekawy i przydatni post, ponieważ nie jedna osoba potrzebuje pomocy.
Pozdrawiam i zapraszam na nowy post 🙂 jusinx.blogspot.com.
sobiepop.blogspot.com
16 września, 2024Super informacyjny post 🙂
Binky
16 września, 2024Our regulations would be somewhat different here, but the principles for setting up a foundation are probably similar.
Domowe Potrawy
16 września, 2024Nie sądziłam, że jest tyle biurokracji w założeniu fundacji. Na co dzień mam styczność z fundacjami i organizacjami pozarządowymi.
Pozdrawiam
EwaS
16 września, 2024Wydaje mi się że jednak mniej skomplikowane jest założenie stowarzyszenia.
Pozdrawiam
Magda
17 września, 2024Trochę to skomplikowane, ale dzięki Twoim poradom na pewno uda się wszystko sprawnie zorganizować i w zakresie założenia stowarzyszenia i fundacji 🙂
Venus
17 września, 2024Warto tworzyć miejsca które pomagają .
Jyoti
18 września, 2024Thanks for sharing these guidelines dear… very informative post 🙂
Rampdiary
Milena kosmetycznepasje.pl
20 września, 2024Ciekawy wpis, nie zastanawiałam się nigdy jak to wygląda.
AnSa
21 września, 2024witam Karo ♡
jak zawsze interesujący temat, cenne rady dla zainteresowanych i nie tylko.. lubię poszerzać wiedzę 😊
– pozdrawiam Cię bardzo serdecznie i ciepło, dobrych dni i pięknych chwil <3
Ismena
21 września, 2024Bardzo przydatne informacje.
Pozdrawiam nadzieją na lepsze jutro Karolinko
Angelika
22 września, 2024Nigdy się w sumie nie zastanawiałam jak to może wyglądać 😉
Miłego dnia! 🙂
Angelika
domowe-potrawy.pl
23 września, 2024Przydatny post. Ja na codzień w swojej pracy pfronie mam styczność z fudacjami i stwarzyszeniami.
Mozaika Rzeczywistości
23 września, 2024Całość wydaje się nieco złożonym procesem. Szkoda nieco, bo może część osób zniechęca ilość biurokracji.
Na szczęście nie ma już komarów u mnie.
Pozdrawiam!
Kasia Futka
25 września, 2024Świetny artykuł. Garść bardzo cennych informacji.
Serdecznie pozdrawiam 🤗🧡
Rashmi
26 września, 2024This is interesting…thanks for sharing these guidelines dear 🙂
Beauty and Fashion
Julia
27 września, 2024Thanks for sharing this helpful information
Julia x
https://www.thevelvetrunway.com/
anies
28 września, 2024your experience and insights will undoubtedly inspire and guide those interested in creating meaningful change through a foundation…
anies
28 września, 2024it would also be helpful to touch on the practical steps involved in establishing a foundation, such as drafting a charter, registering with relevant authorities, and ensuring compliance with regulations…
Di bloguje
29 września, 2024Dla wielu osób to bardzo przydatny post!
Kinga
29 września, 2024Bardzo ciekawe informacje 😀
Patryk, żywienie zbiorowe - gastronomia & psychologia
29 września, 2024Super, że przybliżyłaś tematykę związaną z zakładaniem fundacji. Bardziej wiem, jak zakłada się działalność gospodarczą niż fundacje, czy stowarzyszenia, nie mniej jednak super, że dzięki Tobie mogłem dowiedzieć się co nieco o tym. Twój blog to pełen skarb ciekawostek i wiedzy na różne tematy, o których piszesz i dlatego też zawsze z chęcią do Ciebie odwiedzam 🙂 b
Pozdrawiam Cię cieplutko i z pozytywną energią 🙂 B<3
Sylwia pisze
30 września, 2024Ooo świetny wpis 🙂 sporo przydatnych informacji.
Christine
2 października, 2024Interesting